Ενα σαξόφωνο και δυό φωνές-Live 16/02

Γιατί οι πυγολαμπίδες έχουν ένα φωτάκι που λάμπει τη νύχτα; Οι παπαρούνες γιατί είναι κατακόκκινες; Ποιος ήταν εκείνος ο ατρόμητος καβαλάρης που σκότωσε το στοιχειό του πηγαδιού κι ελευθέρωσε το νερό και την αρχοντοπούλα; Τι μπορεί να συμβεί αν κάποιος κοιμηθεί κάτω απ’ τον μυρωδάτο ίσκιο της δάφνης που ανθεί ετούτες τις μέρες;

Παραμύθια του Απρίλη, βαμμένα με κόκκινη «Λαμπρή» βαφή θα… ξεπεταχτούν από το «Παραμυθοσέντουκο», αύριο το πρωί, διαδοχικά στις 11.30 και 12.30, στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Εθνικού Κήπου, με ελεύθερη είσοδο, για παιδιά κάθε ηλικίας. Αφηγήτρια η Νίκη Κάπαρη, συντροφιά με τη μουσική και τους ήχους του Γιάννη Ψειμάδα και το φλάουτο της Εύης Μάζη.

Η ομάδα «Παραμυθοσέντουκο» τρία χρόνια τώρα ξετυλίγει την κόκκινη κλωστή των παραμυθιών σε τακτική βάση στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Εθνικού Κήπου, σε μουσεία, σχολεία αλλά και όπου αλλού κάποιοι χρειάζονται την «παρηγορία» των λαϊκών παραμυθιών. Δημιουργός της η Νίκη Κάπαρη, που είναι δασκάλα στο 29ο Δημοτικό Σχολείο Κυψέλης.

Πώς της προέκυψε, όμως, παραμυθού; Πριν από μερικά χρόνια μέσα στην τάξη, με τα παιδιά στα θρανία, τους πρότεινε να κάτσουν κυκλικά σε μια γωνιά, πάνω σε μια μοκέτα. Ηταν φθινοπωρινό απόγευμα, το φως δεν προσφερόταν για διάβασμα και τους είπε…«ν’ ανάψουμε το τζάκι»! Πήρε μερικά κεριά που ήταν σαν στολίδι στην αίθουσα, τα άναψε στη μέση της μοκέτας και άρχισε να τους αφηγείται παραμύθια. «Νιώσαμε μια πρωτόγνωρη μαγεία. Τη μαγεία να κοιταζόμαστε όλοι στα μάτια, να γητευόμαστε ο ένας απ’ την έκφραση και την αντίδραση του άλλου».

– Τι αντίκρισμα είχαν αυτές οι ιστορίες τον παλιό καιρό;

«Μύθους και παραμύθια σκάρωνε ο άνθρωπος από κείνα τα χρόνια, τα αλλοτινά, και τα διηγούνταν στους άλλους, γύρω του. Χαλάρωναν, έτσι, οι άνθρωποι, κι εκφράζανε εκείνο το «βαθύτερο» που κρυβόταν μέσα τους, χωρίς κι οι ίδιοι να το καταλαβαίνουν, και διασκέδαζαν τις αγωνίες τους για τον άγνωστο κόσμο. Δράκοι και ξωτικά, λάμνισσες και βασιλοπούλες, ατρόμητα παλικάρια -όλοι ήρωες παραμυθιών- είχαν το δικό τους χώρο στην καρδιά και το μυαλό μικρών και μεγάλων. Οι καιροί, όμως, πέρασαν. Ηρθαν «σοφοί» που βάφτισαν τα παραμύθια περιττά, τα εξόρισαν απ’ τη ζωή μας και τα φυλάκισαν στις μνήμες των γεροντότερων».

– Και τι έβαλαν στη θέση τους;

«Στη θέση της φαντασίας τοποθέτησαν την εικόνα, στη θέση της μαγείας έβαλαν τις πληροφορίες κι είπαν πως αυτές δεν ταιριάζουν με το στοχασμό και την ονειροπόληση. Ετσι, οι μεγάλοι άρχισαν να ξεχνούν τα παραμύθια και οι μικροί να τα αγνοούν. Ομως, κάτι μέσα μας σιγά σιγά ερημώνεται και με τον καιρό γίνεται όλο και σκληρότερο… Μαζί μ’ αυτά, ξεχάστηκε και η πανάρχαιη τέχνη του λόγου, η προφορική αφήγηση».

– Τι επιδιώκει η ομάδα «Παραμυθοσέντουκο»;

«Να υπηρετεί αυτήν τη λησμονημένη τέχνη. Γοητευόμαστε από τις λέξεις και τις εικόνες που κρύβουν μέσα τους. Στις περιπλανήσεις αυτές, οδηγός η αφηγήτρια, συντροφιά με μικρά αντικείμενα, μάσκες, αλλά και μουσικά όργανα. Παραδοσιακά και ακουστικά όργανα, που βιώνουν το συναίσθημα, ενώνονται με το λόγο χωρίς να φλυαρούν, χωρίς να θίγουν τις φωνές των προσώπων».

(Σ.σ.: η ηλεκτρονική του διεύθυνση είναι: www.paramythoseduko.gr)

ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΙΔΑΛΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 02/04/2004

Γραμμένα από Μάχη Χριστοφορίδου –Human stories on 11/12/2018

https://www.humanstories.gr/to-quot-xotiko-quot-tis-trichonidas/

«Η μουσική ξεπλύνει από την ψυχή τη σκόνη της καθημερινότητας». – Σύμφωνα με τον Berthold Auerbach, Γερμανό συγγραφέα. Και δεν έχει άδικο. Ο Γιάννης Ψειμάδας, είναι ένας μικρός επαναστάτης. Που με μια πλαστική κιθάρα στα πρώτα του βήματα, ξεκίνησε να ονειρεύεται και να πραγματοποιεί με μικρά βηματάκια, όνειρα που δεν είχε καν φανταστεί. Η μουσική έδωσε χρώμα και φως στην καθημερινότητα του. Έγινε το όχημα του σε έναν άλλο κόσμο, μαγικό.

Ο Γιάννης γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Παναιτώλιο, στο Αγρίνιο, Το χωριό που παλιά ονομαζόταν Μουσταφούλι. Το χωριό του λεγόταν Μουσταφούλι, από τον Μουσταφά μπέη. Στους νεότερους χρόνους πήρε το όνομά του από την Αιτωλική συμπολιτεία.  Γεννήθηκε σε αγροτική οικογένεια. «Γεννήθηκα δίπλα από την λίμνη Τριχωνίδα, την «υγρή μάννα του τόπου μου» όπως τη λέω με αγάπη. Αυτή η νεραϊδόλιμνη που ξεδιψάει την πεδιάδα του χωριού μου και τρέφει τις ελιές και τα πορτοκάλια, επηρέασε πολύ την ιδιοσυγκρασία μου ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη επίσης. Ζούσαμε και ανδρωθήκαμε από ότι μας πρόσφερε η γη, από τον κόπο της καλλιέργειας που κάναμε σε καθημερινή βάση. Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο. Δεν υπήρχαν τότε «εισαγόμενοι εργάτες» για να κάνουμε εμείς τους εργοδότες κι αυτοί να δουλεύουν. Δουλεύαμε όλοι. Μικροί και μεγάλοι. Καπνά, η πιο σκληρή δουλειά, μποστάνια με καρπούζια τεράστια σαν αυτά που έβλεπα στα Μίκυ Μάους. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήμουν μες στα χωράφια. Επτά χρονών παιδί, διαλαλούσα την πραμάτεια μου στις λαϊκές αγορές. Παιδικές διακοπές δεν γνώρισα. Γιατί όταν σταματούσαμε το σχολείο, μπαίναμε κατευθείαν στη δουλειά, κι όταν αραίωναν οι δουλειές είχε φτάσει πια 25 Αυγούστου. Η μόνη μου διαφυγή ήταν η μουσική. Από τότε που την ανακάλυψα ήταν το όχημά μου για έναν άλλο κόσμο». Μας εξιστορεί ο Γιάννης και συνεχίζει: «Σημαντικός αρχαίος τόπος η περιοχή. Μετά ήρθαν τα εξωτερικά γεωπολιτικά κόλπα δυστυχώς και σταμάτησαν με ύπουλο τρόπο την αγροτική παραγωγή κι ο τόπος μου φτώχυνε, γιατί δεν είχε άλλες επιλογές. Επίσης η αστυφιλία ήταν η μεγαλύτερη αιτία της υποβάθμισής του. Όπως και η πλήρης αδιαφορία της επίσημης πολιτείας».

Ο Γιάννης δεν καταγόταν από μουσική οικογένεια. Η μουσική προέκυψε στη ζωή του ξαφνικά. Ήταν το πεπρωμένο του. Όταν ήταν 4χρονών, βρέθηκε σε ένα πανηγύρι και έμεινε ακούνητος μπροστά στον τσιγγάνο κιθαρίστα, που έπαιζε με δεξιοτεχνία μια κόκκινη ηλεκτρική κιθάρα. Αυτό ήταν, μαγεύτηκε. Όπως ο Οδυσσέας που μαγεύτηκε από τις σειρήνες.  Αυτή η πρώτη επαφή με την κόκκινη ηλεκτρική κιθάρα, έγινε η αρχή ενός όμορφου ταξιδιού. «Σκεφτόμουν μόλις σταματήσουν για φαγητό, να πάω κρυφά και να αγγίξω την κιθάρα. Να την αγκαλιάσω. Πολύ επαναστατική σκέψη, δεδομένου ότι το ΜΗ ήταν η κυριότερη λέξη που ακούγαμε τότε. Ένοιωσα όπως θα ένοιωθε ένας επιστήμονας της NASA αν βρισκόταν ξαφνικά μπροστά σε ένα διαστημόπλοιο από άλλο ηλιακό σύστημα. Κόλλησα τόσο πολύ που μετά από μέρες όταν βρέθηκα μπρος σε έναν πάγκο με παιχνίδια, επέμενα να μου αγοράσει ο πατέρας μου μια πλαστική κιθαρίτσα με χορδές ενώ αυτός ήθελε να μου αγοράσει ένα πλαστικό ποντικάκι. Τη διεκδίκησα κλαίγοντας. Ήταν η πρώτη μου κιθάρα. Την κρέμασα από το λαιμό με ένα σκοινί και πήγαινα μπροστά στους καφενέδες και στις κοριτσοπαρέες από τα μεγαλύτερα κορίτσια κι έπαιζα. Με κοίταζαν σαν εξωγήινο. Και πιο πολύ με ένα ύφος, σαν να μου λέγανε «το κακόμοιρο χάζεψε». Αργότερα μεγαλώνοντας, με πήρε ένας μεγαλύτερος ξάδερφος για βοηθό ελαιοχρωματιστή. Αυτός τραγουδούσε υπέροχα Πουλόπουλο. Κι εγώ δειλά, δειλά του έκανα φωνητικά. Όταν έγινα 12 χρονών, πήγα στον πατέρα μου αποφασισμένος. Την ώρα που φόρτωνα τον γάιδαρο με καρπούζια στη μέση ενός απέραντου χωραφιού και του λέω «θέλω να μου αγοράσεις μία κανονική κιθάρα διαφορετικά θα φύγω και θα πάω να δουλέψω αλλού για να την αγοράσω μόνος μου». Πήρε κάτι χωμάτινες πέτρες και με κυνηγούσε σε όλο το χωράφι πετώντας τες πάνω μου. Τελικά το πήρε απόφαση και μου αγόρασε την πρώτη μου κανονική κιθάρα. Κοιμόμουν κυριολεκτικά μαζί της. Αυτοδίδακτος γιατί μου δήλωσε ότι δεν υπήρχε οικονομική δυνατότητα να με στείλει σε έναν δάσκαλο κιθάρας που ήταν ταυτόχρονα και κουρέας. Μετά, άρχισα να ακούω και τις εκπομπές του εκπληκτικού Γιάννη Πετρίδη στην Ελληνική Ραδιοφωνία και αγάπησα πολύ το είδος μουσικής που παρουσίαζε. Στο χωριό, από τους πιο πολλούς ήμουν αποδιοπομπαίος τράγος. Με έβλεπαν σαν περίεργο ξωτικό, αλλά κάπου το χαιρόμουν. Γιατί κέρδιζα έτσι και την ησυχία μου. Να σου πω την αλήθεια κάπως έτσι με αντιμετωπίζουν και σήμερα. Όχι οι συντοπίτες οι οποίοι τελικά με έχουν αποδεχτεί, αλλά η «επίσημη» πολιτεία παρά την μέχρι τώρα πορεία μου στο χώρο και ειδικά από τη στιγμή που ακούστηκε ο τόπος μου σε όλον τον κόσμο από τις τελετές Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας. Το «ουδείς προφήτης στον τόπο του» οι δικοί μου εκεί το έχουν εφαρμόσει στην τελειότητα και είναι ίσως το μοναδικό πράγμα που εφάρμοσαν σωστά. Τραγελαφικό». Μας λέει με μια δόση πικρίας ο Γιάννης.

Όταν τελείωσε το σχολείο αποφάσισε να σπουδάσει μουσική. Σπούδαζε μουσική και τη μισή μέρα για ένα χρόνο φόρτωνε νταλίκες με υφάσματα, σε αποθήκη μεγάλης εταιρίας. Οι οδηγοί περιμένοντας με τσιγάρο και καφέ να φορτώσει ο Γιάννης το εμπόρευμα, έβλεπαν ένα λεπτοκαμωμένο 19χρονο να φορτώνει και να ξεφορτώνει την νταλίκα και σταυροκοπιόντουσαν. Και του ψιθύριζαν κρυφά «τι δουλειά έχεις εσύ εδώ ρε φίλε, δεν είναι για εσένα αυτά». Και όντως δεν ήταν. Μετά από 6 μήνες σκληρής δουλειάς παραιτήθηκε και μπήκε στο χώρο της νύχτας, σαν μουσικός και τραγουδιστής.  «Ήξερα ενστικτωδώς από πολύ μικρή ηλικία πως ότι και να κάνω στη ζωή μου η μουσική δεν θα με αφήνει σε ησυχία και θα με τσιγκλάει. Άλλωστε δεν ήμουν άνθρωπος του διαβάσματος  για να τρέχω στα πανεπιστήμια. Το μόνο που θυμάμαι έντονα ήταν ότι ήθελα να γίνω πιλότος μαχητικού αεροπλάνου. Κόλλησα από τότε που είδα τα πρώτα ελικόπτερα που πετούσαν πολύ χαμηλά στο χωριό ραντίζοντας τα χωράφια μας και τα έλεγα λιβελούλες. Το πιλότος μαχητικού, μου κόλλησε από έναν βετεράνο πιλότο συγχωριανό μου. Που όταν περνούσε από το χωριό με το mirage έκανε τούμπες πάνω από το σπίτι της μάνας του και βγαίναμε όλοι έξω με το στόμα ανοιχτό. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι ο συγκεκριμένος πιλότος που μου κόλλησε την τρέλα του μαχητικού αεροπλάνου, αυτός με απέτρεψε και αργότερα. Έμαθα ότι τον είχε βάλει ο πατέρας μου κρυφά να με τρομάξει. Έτσι τελειώνοντας το σχολείο πήρα την απόφαση να ασχοληθώ σοβαρά με τη μουσική. Ούτως ή άλλως, αν χρειαζόταν να ρίξω βόμβα με το αεροπλάνο δεν θα το κάνα ποτέ. Εκτός κι αν είχα υποστεί πλύση εγκεφάλου. Έτσι η αεροπορία έχασε έναν μη λειτουργικό πιλότο και με κέρδισε η μουσική».

«Αγαπώ ότι μας φέρνει από το παρελθόν τη γνώση,

το κάλλος, τις τέχνες, την πλούσια ιστορία»

Η αρχαία τραγωδία, το θέατρο, η σύνθεση και η τελετή Αφής στην Αρχαία Ολυμπία…«Όταν ήμουν στο δημοτικό σχολείο βρέθηκα για πρώτη φορά σε αρχαιολογικό χώρο κι έμεινα μαγεμένος και τρομαγμένος ταυτόχρονα. Ακίνητος να κοιτάζω τα αρχαία ευρήματα. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι ένα μεγάλο βιβλίο για μένα. Παίζω αρκετά μουσικά όργανα. Και συνηθισμένα αλλά και πιο περίεργα.  Από όλο τον κόσμο, τα οποία συλλέγω εδώ και χρόνια. Δουλεύω επαγγελματικά ως μουσικός με σαξόφωνο και κιθάρα-τραγούδι  . Το αγαπημένο μου είναι το Theremin που βγάζει νότες χωρίς να το αγγίζω και έχει ήχο φωνής σοπράνο τραγουδίστριας. Πάντα ήθελα να γράψω μουσική για αρχαία τραγωδία.  Την εγκυμονούσα κυριολεκτικά μέσα μου και όταν μου ζητήθηκε μουσική σύνθεση για την Ανδρομάχη του Ευριπίδη, όλη αυτή η μουσική βγήκε στο φως. Μου έφερε και το πρώτο βραβείο μουσικής σύνθεσης από φεστιβάλ θεάτρου. Μετά ήρθαν άλλες αρχαίες τραγωδίες. Αριστοφάνης, Λόρκα, Μπρεχτ κλπ. Πολλά χρόνια, αμέτρητα ξενύχτια και συμπόρευση με τους ήρωες και την σημασία των θεατρικών έργων. Την εποχή που έγραφα για την Αντιγόνη του Σοφοκλή για μία βδομάδα έβλεπα αυτό το επαναστατημένο κορίτσι στον ύπνο μου. Θεωρώ τον εαυτό μου συνθέτη μουσικής-θέατρου. Έχω δοθεί πολύ σε αυτό».

Η συμμετοχή του Γιάννη στην Τελετή Αφής στην αρχαία Ολυμπία, Αποτέλεσε για τον ίδιο μοναδική εμπειρία. «Μπήκα μέσα στην Ιερά Άλτη της αρχαίας Ολυμπίας την πρώτη φορά ακούγοντας την μουσική μου να γεμίζει τον χώρο και βλέποντας τις Ιέρειες πάνω στον λόφο να λειτουργούν σε τέλεια αρμονία μαζί της. Μοναδική εμπειρία. Η χημεία μου με την χορογράφο της Αφής, Άρτεμις Ιγνατίου, με την Πρωθιέρεια και τις Ιέρειες παίζει ένα ουσιαστικό ρόλο για το άρτιο αποτέλεσμα. Με την τέχνη μας σαν όπλο δίνουμε στα έθνη ένα δείγμα φωτός ομορφιάς και ποίησης που είναι ποτισμένη η χώρα αυτή που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε. Είναι μεγάλη τιμή για μένα η συμμετοχή αυτή».

Από το 2000 ο Γιάννης μαζί με την Νίκη Κάπαρη αφηγήτρια-Δασκάλα,(https://goo.gl/Pp8fJJ) ταξιδεύουν με παραδοσιακά παραμύθια και μουσική μικρούς και μεγάλους. Αφηγούνταν σε αρχαιολογικούς χώρους «το παραμύθι της Κυριακής». Και αντλούσαν έμπνευση από τα εκθέματα του μουσείου. Ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες συμμετείχαν και σε αφηγηματικές βραδιές, σε νησιά των Κυκλάδων. «Το να βλέπεις παιδιά να κάθονται ακούνητα και με αυτιά και μυαλά ανοιχτά, να ακούν την αφήγηση της Νίκης και τις νότες μου, και να συνυπάρχουν ψυχή τε και σώματι μέσα στις ιστορίες μας δεν είναι και λίγο. Μεγαλώσαμε πολλά παιδιά με τις αφηγήσεις μας. Κι έρχονται τώρα ενήλικοι πια για μας ακούσουν ξανά.  Επίσης στις Κυκλάδες, η γιαγιά κι ο παππούς με το μπαστούνι στο ένα χέρι και στο άλλο το καρεκλάκι, να κάθεται μπροστά μας και να μας ακούει σαν παιδάκι. Δεν είναι και λίγο πράγμα. Η Νίκη έχει το χάρισμα σαν αφηγήτρια που λίγοι το έχουν και δεν είναι υπερβολή αυτό που λέω. Δημιουργεί γέφυρες ανάμεσα σε αυτή και στον ακροατή. Εγώ λειτουργώ σαν παράλληλος αφηγητής μαζί της με τις μουσικές μου. Το πιο ωραίο που μου είπε μια γιαγιά στη Χίο: «Μπράβο αγόρι μου, να λες τραγούδια της Βουγιουκλάκη γιατί σου πάνε». Προφανώς, επειδή τέλειωσα μια παράσταση με το «νανούρισμα» του Λοίζου από τη «νεράιδα και το παλικάρι». Πάγωσα. Γέλασα. Δεν ήξερα πώς να αντιδράσω. Τέλος, στην Τζια μια κοπέλα μετά την παράσταση ήρθε και με αγκάλιασε κι έκλαιγε με λυγμούς. Και μετά εξαφανίστηκε χωρίς να πει λέξη…».

Η Ελλάδα για το Γιάννη είναι φως και έμπνευση. Διαφαίνεται όμως μια πικρία στα λόγια του. Όχι μόνο του Γιάννη αλλά όλων των ανθρώπων που προσπαθούν να αντισταθούν στην ασχήμια. «Για μένα η Ελλάδα είναι αυτό το φως που ξεχύνεται από παντού. Που έμπαινε πάντα από τις γρίλιες. Έστω και  μια ακτίνα του ήταν αρκετή  για να  φωτίσει τη μέρα σου. Είναι οι βόλτες που έκανα πάνω στο αλέτρι και τη σβάρνα όταν ο πατέρας μου όργωνε το χωράφι με το άλογο και του μίλαγε σαν άνθρωπο σύντροφο. Νοιώθω ότι έχουμε χάσει το δρόμο μας και αυτό έγινε και γίνεται εσκεμμένα. Κακή χρήση των social media. Διαλέξαμε τα «καθρεφτάκια»,  κι αφήσαμε τα «διαμάντια» στην άκρη. Προτιμήσαμε το εύκολο και το γυαλιστερό από το αυτόφωτο. Προσπαθώ να κρατάω όσο μπορώ με τη στάση ζωής και με τα όπλα της τέχνης μου μια αντίσταση στην ασχήμια. Πληρώνω το τίμημα όπως και πολλοί άλλοι». Αν είχε ένα μαγικό ραβδί θα άλλαζε πολλά…«Είναι πολλά που θα ήθελα να αλλάξω.  Και αυτό το ραβδί, θα έπρεπε να έχει τεράστιες μαγικές δυνάμεις. Ας αφήσω την ελπίδα, ότι οι καινούριες γενιές θα αλλάξουν αυτή τη σκουριά και την ομίχλη που καλύπτει ύπουλα στα πάντα».

Ο Γιάννης συνεχίζει, να ονειρεύεται. Πάντα με οδηγό τη μουσική του. «Θέλω να ταξιδέψω όλο τον κόσμο. Να δώσω και να πάρω μουσική. Να φτιάξω ένα καραβόσπιτο στούντιο στις όχθες της λίμνης μου και να ξανοίγομαι τα βράδια, βλέποντας τα φώτα από τα χωριά που την περικυκλώνουν. Και να ηχογραφώ ιδέες. Ελπίζω κάποια στιγμή να ακούσω τη μουσική μου για αρχαία τραγωδία στην Επίδαυρο».

Ο Γιάννης θα περιέγραφε την Ελλάδα με τη λύρα του Απόλλωνα, το λιτό μουσικό όργανο με τις λιγοστές χορδές αλλά τόσο μεστές και μελωδικές. Με το φως που βγαίνει από τον ήχο της που αντανακλά στην ακοή, στο μυαλό και στην ψυχή.

«Χαράζω τις φλέβες μου και κοκκινίζουν τα όνειρα

και τσέρκουλα γίνονται στις γειτονιές των παιδιών

και σεντόνια στις κοπέλες που αγρυπνούνε

κρυφά για ν’ ακούν των ερώτων τα θαύματα.»

Ο τρόπος σκέψης και ζωής που έχουμε χάσει. Η Ελλάδα που αγνοήσαμε και αγνοούμε θαμπωμένοι από τα κρυσταλλάκια του δήθεν και της προόδου. Του άκρατου ναρκισσισμού. Η έννοια για τον διπλανό, για το γείτονα. Το ατέλειωτο παιχνίδι στις γειτονιές χωρίς φόβο. Τα όνειρα, οι έρωτες, η ελπίδα για το μέλλον που μας τη θαμπώνουν με ύπουλο τρόπο. Όλα κλεισμένα μέσα στον στίχο του Ελύτη. Αυτό που θέλω να αντιπροσωπεύω με την τέχνη μου.

-Δημοσιεύτηκε στην Αγρινιώτικη εφημερίδα ‘’Αναγγελία’’ του Παντελή Φλωρόπουλου στις 18 Ιουλίου 2016-

Μουσικός, συνθέτης. Ο Γιάννης Ψειμάδας μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει συνθέσει μουσική για παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας και έργα κλασσικού ρεπερτορίου. Έχει βραβευτεί για τις μουσικές του συνθέσεις σε πολλά Φεστιβάλ Θεάτρου και έχει πολυετή συνεργασία με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Οι Αγρινιώτες πάλι μπορούν να υπερηφανεύονται γιατί ο συμπατριώτης τους Γιάννης Ψειμάδας ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές στην Αρχαία Ολυμπία κατά την τελετή αφής των Ολυμπιακών Αγώνων.

Συνέντευξη στη Ρούλα Φλώρου

Πριν λίγες εβδομάδες ο ιερός χώρος της αρχαίας Ολυμπίας πλημμύρισε από την μουσική του Γιάννη Ψειμάδα. Οι συνθέσεις του συνόδευσαν την Ολυμπιακή φλόγα στον δρόμο της για το Ρίο όπου θα διεξαχθούν φέτος οι Αγώνες. Είχε προηγηθεί η τελετή του 2013 για τους χειμερινούς Αγώνες στο Sochi της Ρωσίας ενώ το 2014 έγραψε τη μουσική για τους Ολυμπιακούς νεότητας του Nanjing της Κίνας. Οι διοργανωτές έχουν εμπιστευθεί τον Αγρινιώτη συνθέτη γι αυτές τις, παγκόσμιου ενδιαφέροντος, εκδηλώσεις.

«Πριν από πολλά χρόνια είχα παρακολουθήσει κι εγώ στην τηλεόραση, όπως εκατομμύρια άνθρωποι, την τελετή κι αμέσως σκέφθηκα ότι θα ήθελα να γίνω κομμάτι αυτής της εμπειρίας. Είναι μαγικό ότι τα κατάφερα. Είναι πολύ ιδιαίτερη εμπειρία, είναι μεγάλη τιμή. Ένιωσα απίστευτη πληρότητα μέσα μου. Είχα μουδιάσει όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχικά. Μάλιστα σχολίασαν ότι ήταν, ίσως, η πιο ισορροπημένη τελετή. Είναι μια δικαίωση για μένα. Με συγκινεί η ιδέα ότι τα παιδιά μου θα αισθάνονται υπερήφανα παρακολουθώντας αυτές τις εικόνες».

Ο Γιάννης Ψειμάδας γεννήθηκε στο Παναιτώλιο όπου και έζησε μέχρι που τέλειωσε το σχολείο και έφυγε για μουσικές σπουδές στην Αθήνα. Δεν ήταν εύκολο για έναν γιο αγροτών να πείσει τους γονείς του ότι από μικρός άκουγε παντού μουσική. Ακόμη και στην λαϊκή αγορά όπου πήγαινε για να βοηθήσει την οικογένειά του. Γι’ αυτόν ήταν μια μικρή παράσταση δρόμου.

«Στις λαϊκές είχα γίνει ειδικός. Όταν, μετά από χρόνια, βρέθηκα σε ένα φεστιβάλ, θυμήθηκα τις λαϊκές. Ήμουν 7 χρονών και διαλαλούσα την πραμάτεια μου. Ένιωθα αυτή την πίεση που νιώθεις όταν σε σπρώχνουν ν’ ανέβεις στην σκηνή. Αργότερα έβλεπα στα πανηγύρια τους τσιγγάνους με κάτι απίστευτες κόκκινες κιθάρες με περίεργο ήχο. Με τράβηξε πρώτα η εικόνα και μετά ο ήχος. Πρόσεχα πως κουνούσαν τα χέρια κι έβγαινε η μουσική. Καθόμουν και χάζευα. Σε έναν πάγκο με παιχνίδια είδα μια πλαστική κιθάρα και είπα στον πατέρα μου «εγώ θέλω αυτό το παιχνίδι». Στην ουσία αυτή ήταν η πρώτη μου κιθάρα. Θυμάμαι πήγαινα στα καφενεία του χωριού κι έπαιζα με την ψεύτικη κιθάρα. Έμαθα μόνος μουμ γιατί δεν υπήρχε η οικονομική άνεση. Δεν το είχα καθαρά στο μυαλό μου ότι θα σπουδάσω μουσική. Ήταν σαν μια λάμψη που ήρθε από κάπου, σε πολύ μικρή ηλικία, πριν πάω σχολείο.

Στα 15 μου απέκτησα πραγματική κιθάρα. Είχα πάρει την απόφασή μου και εκβίασα τους γονείς μου ότι, αν δεν μου έπαιρναν, θα πήγαινα να δουλέψω σε ένα εργοστάσιο της περιοχής για να την αγοράσω μόνος μου».

Ο Γιάννης Ψειμάδας μαζί με τη Νίκη Κάπαρη

Από το 2000 με την παιδαγωγό Νίκη Κάπαρη ξεκινούν κάτι πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα. Δημιουργούν την ομάδα Παραμυθοσέντουκο και ζωντανεύουν μέσα από την αφήγηση λαϊκά παραμύθια τα οποία σχολιάζει μουσικά και ηχητικά ο Γιάννης Ψειμάδας. Τέτοιες αφηγηματικές συναντήσεις, για μικρούς και μεγάλους, έχουν κάνει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αλλά και σε Ιδρύματα και πολιτιστικούς χώρους σε όλη την Ελλάδα.

«Ο αφηγητής πρέπει να έχει αμεσότητα, να έχει χάρισμα, να υπάρχει φως μέσα του. Η αγαπημένη μου αφήγηση είναι «Το μαντήλι της νεράιδας». Αρέσει στον κόσμο, έχει μυστήριο, έχει ατμόσφαιρα. Θυμάμαι πριν από χρόνια είχα κάνει αφήγηση στην ακρολιμνιά της Τριχωνίδας. Ακόμη και σήμερα με πλησιάζουν παιδάκια και μου λένε «είστε ο κ. Γιάννης που μας είχε πει παραμύθι. Πότε θα μας ξαναπείτε;». Αγαπώ πολύ τον τόπο μου και θα ήθελα πολύ να παρουσιάσω ξανά την δουλειά μου στο Αγρίνιο. Το γεγονός ότι έζησα εδώ έχει επηρεάσει την ιδιοσυγκρασία μου. Ιδιαίτερα η Τριχωνίδα. Η υγρή μάνα του τόπου μου. Τα χρώματα, οι μυρωδιές της φύσης. Το Αγρίνιο έχει γεννήσει καλλιτέχνες oι οποίοι είναι όμως αποκλεισμένοι. Είναι ανάγκη η περιοχή να βρει ταυτότητα στα πολιτιστικά πράγματα. Πρέπει να δοθεί μια κατεύθυνση και να αξιοποιηθεί το δυναμικό της πόλης. Είναι κρίμα να ακούω ότι δεν γίνεται τίποτα στο Αγρίνιο. Υπάρχει μια περίεργη εσωστρέφεια».

Ο Γ. Ψειμάδας στην Αρχαία Ολυμπία

Πριν από λίγες ημέρες έκανε πρεμιέρα στην Κεντρική Σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Μαραθώνα το έργο «Εγώ ο Μπέρτολτ Μπρεχτ» σε μουσική του Αγρινιώτη συνθέτη. Η παράσταση είναι μια συρραφή κειμένων από θεατρικά έργα και ποιήματα του Μπρεχτ με αφορμή την συμπλήρωση 60 χρόνων από τον θάνατό του. Και όπως σημειώνει ο Γ.Ψειμάδας εξαιρετικά επίκαιρα.

«Υπάρχει μια φράση στο έργο: «αλήθεια, σε μαύρα χρόνια ζω» που μας έκανε να νιώσουμε πόσο σημερινό είναι. Δεν επιτρέπεται με τόσους ποιητές και τόσο πλούτο να βιώνουμε τέτοια απαξίωση στην χώρα μας. Φταίμε κι εμείς οι πολίτες που δεν αντιδράσαμε. Μας έφτασαν σε αδιέξοδο. Ξεχάσαμε την ουσία των πραγμάτων, αγνοήσαμε αυτά που μας λένε οι ποιητές, επιτελέστηκε μια ύβρις. Αυτή την εποχή περνάμε στην άτη. Ειλικρινά δεν ξέρω πότε θα έρθει η νέμεσις. Γιατί ν’ απαξιωθεί τόσο πολύ η αξιοπρέπεια; Ακούγοντας τα τελευταία μέτρα για τους συνταξιούχους θυμήθηκα αυτό που γράφει ο Όμηρος στην Ιλιάδα για τον Αινεία τον Τρώα που πήρε στους ώμους του, ως πολυτιμότερο, τον τυφλό και ανήμπορο πατέρα του. Το θυμήθηκα και ανατρίχιασα. Ζούμε σε μια χώρα που το φως της είναι ο απόλυτος πλούτος της».

Όσοι θέλουν να απολαύσουν το έργο του Γιάννη Ψειμάδα θα έχουν την ευκαιρία στις 7 Αυγούστου στον Εμπεσό όπου μαζί με την Νίκη Κάπαρη θα παρουσιάσουν βραδιά αφήγησης με θέμα: «Με τη λύρα του Απόλλωνα… ως τον ήλιο του Ελύτη».