Οχι πια φυλακισμένα παραμύθια
Γιατί οι πυγολαμπίδες έχουν ένα φωτάκι που λάμπει τη νύχτα; Οι παπαρούνες γιατί είναι κατακόκκινες; Ποιος ήταν εκείνος ο ατρόμητος καβαλάρης που σκότωσε το στοιχειό του πηγαδιού κι ελευθέρωσε το νερό και την αρχοντοπούλα; Τι μπορεί να συμβεί αν κάποιος κοιμηθεί κάτω απ’ τον μυρωδάτο ίσκιο της δάφνης που ανθεί ετούτες τις μέρες;
Παραμύθια του Απρίλη, βαμμένα με κόκκινη «Λαμπρή» βαφή θα… ξεπεταχτούν από το «Παραμυθοσέντουκο», αύριο το πρωί, διαδοχικά στις 11.30 και 12.30, στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Εθνικού Κήπου, με ελεύθερη είσοδο, για παιδιά κάθε ηλικίας. Αφηγήτρια η Νίκη Κάπαρη, συντροφιά με τη μουσική και τους ήχους του Γιάννη Ψειμάδα και το φλάουτο της Εύης Μάζη.
Η ομάδα «Παραμυθοσέντουκο» τρία χρόνια τώρα ξετυλίγει την κόκκινη κλωστή των παραμυθιών σε τακτική βάση στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Εθνικού Κήπου, σε μουσεία, σχολεία αλλά και όπου αλλού κάποιοι χρειάζονται την «παρηγορία» των λαϊκών παραμυθιών. Δημιουργός της η Νίκη Κάπαρη, που είναι δασκάλα στο 29ο Δημοτικό Σχολείο Κυψέλης.
Πώς της προέκυψε, όμως, παραμυθού; Πριν από μερικά χρόνια μέσα στην τάξη, με τα παιδιά στα θρανία, τους πρότεινε να κάτσουν κυκλικά σε μια γωνιά, πάνω σε μια μοκέτα. Ηταν φθινοπωρινό απόγευμα, το φως δεν προσφερόταν για διάβασμα και τους είπε…«ν’ ανάψουμε το τζάκι»! Πήρε μερικά κεριά που ήταν σαν στολίδι στην αίθουσα, τα άναψε στη μέση της μοκέτας και άρχισε να τους αφηγείται παραμύθια. «Νιώσαμε μια πρωτόγνωρη μαγεία. Τη μαγεία να κοιταζόμαστε όλοι στα μάτια, να γητευόμαστε ο ένας απ’ την έκφραση και την αντίδραση του άλλου».
– Τι αντίκρισμα είχαν αυτές οι ιστορίες τον παλιό καιρό;
«Μύθους και παραμύθια σκάρωνε ο άνθρωπος από κείνα τα χρόνια, τα αλλοτινά, και τα διηγούνταν στους άλλους, γύρω του. Χαλάρωναν, έτσι, οι άνθρωποι, κι εκφράζανε εκείνο το «βαθύτερο» που κρυβόταν μέσα τους, χωρίς κι οι ίδιοι να το καταλαβαίνουν, και διασκέδαζαν τις αγωνίες τους για τον άγνωστο κόσμο. Δράκοι και ξωτικά, λάμνισσες και βασιλοπούλες, ατρόμητα παλικάρια -όλοι ήρωες παραμυθιών- είχαν το δικό τους χώρο στην καρδιά και το μυαλό μικρών και μεγάλων. Οι καιροί, όμως, πέρασαν. Ηρθαν «σοφοί» που βάφτισαν τα παραμύθια περιττά, τα εξόρισαν απ’ τη ζωή μας και τα φυλάκισαν στις μνήμες των γεροντότερων».
– Και τι έβαλαν στη θέση τους;
«Στη θέση της φαντασίας τοποθέτησαν την εικόνα, στη θέση της μαγείας έβαλαν τις πληροφορίες κι είπαν πως αυτές δεν ταιριάζουν με το στοχασμό και την ονειροπόληση. Ετσι, οι μεγάλοι άρχισαν να ξεχνούν τα παραμύθια και οι μικροί να τα αγνοούν. Ομως, κάτι μέσα μας σιγά σιγά ερημώνεται και με τον καιρό γίνεται όλο και σκληρότερο… Μαζί μ’ αυτά, ξεχάστηκε και η πανάρχαιη τέχνη του λόγου, η προφορική αφήγηση».
– Τι επιδιώκει η ομάδα «Παραμυθοσέντουκο»;
«Να υπηρετεί αυτήν τη λησμονημένη τέχνη. Γοητευόμαστε από τις λέξεις και τις εικόνες που κρύβουν μέσα τους. Στις περιπλανήσεις αυτές, οδηγός η αφηγήτρια, συντροφιά με μικρά αντικείμενα, μάσκες, αλλά και μουσικά όργανα. Παραδοσιακά και ακουστικά όργανα, που βιώνουν το συναίσθημα, ενώνονται με το λόγο χωρίς να φλυαρούν, χωρίς να θίγουν τις φωνές των προσώπων».
(Σ.σ.: η ηλεκτρονική του διεύθυνση είναι: www.paramythoseduko.gr)
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΙΔΑΛΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 02/04/2004